منتشر شده توسط تیم تحلیلی آموزشگاه بورس برتر
مقدمه
در سال‌های اخیر، مفهوم «ارز دیجیتال بانک مرکزی» یا CBDC به یکی از موضوعات داغ در مباحث مالی و اقتصادی تبدیل شده است. با افزایش نفوذ رمزارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان به دنبال راهی برای حفظ کنترل بر سیستم‌های پولی خود هستند و CBDC پاسخی است به این تحولات سریع. در این مقاله که توسط تیم تحلیل بازار آموزشگاه بورس برتر تهیه شده، سعی داریم نگاهی جامع به چیستی، مزایا، معایب و تأثیرات بالقوه‌ی CBDC بر اقتصاد جهانی داشته باشیم.
CBDC چیست؟
CBDC شکل دیجیتال پول ملی است که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر می‌شود برخلاف ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین، CBDC نمایانگر تعهد رسمی دولت به یک ارز دیجیتال مطمئن و باثبات است.
چرا کشورها به سمت CBDC می‌روند؟
- کاهش استفاده از پول نقد:
با دیجیتالی شدن اقتصاد، نیاز به اسکناس در حال کاهش است، CBDC راهی برای جایگزینی پول نقد است. - کنترل بیشتر بر سیاست‌های پولی:
CBDC به بانک مرکزی اجازه می‌دهد سیاست‌های مالی را با دقت بیشتری اعمال کند. - مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی:
تراکنش‌های دیجیتال قابل ردیابی هستند و این باعث افزایش شفافیت مالی می‌شود.
پروژه‌های واقعی CBDC در جهان
- چین (یوان دیجیتال): چین یکی از پیشگامان توسعه و اجرای آزمایشی CBDC است. پروژه یوان دیجیتال از سال 2020 آغاز شده و در حال حاضر در شهرهای متعددی مورد استفاده آزمایشی قرار گرفته است.
- اتحادیه اروپا (یورو دیجیتال): بانک مرکزی اروپا در حال بررسی امکان ایجاد نسخه دیجیتال یورو است و فاز آزمایشی آن در سال‌های 2023–2024 اجرا شد.
- ایالات متحده (دلار دیجیتال): هنوز به‌صورت رسمی راه‌اندازی نشده اما پروژه‌های تحقیقاتی متعددی در این حوزه در حال انجام است. سیستم FedNow نیز می‌تواند زمینه‌ساز ورود CBDC باشد.
- کشورهای در حال توسعه: کشورهایی چون نیجریه و هند ( با روپیه دیجیتال ) و … نیز به صورت فعال وارد این حوزه شده‌اند تا زیرساخت‌های مالی خود را مدرن کنند.
مزایا و فرصت‌ها
- افزایش شمول مالی: CBDC می‌تواند به افراد فاقد حساب بانکی رسمی دسترسی به خدمات مالی دیجیتال بدهد.
• کاهش هزینه‌ها: انتقال پول بین افراد و کسب‌وکارها سریع‌تر و ارزان‌تر می‌شود.
• افزایش شفافیت: با دیجیتالی شدن تراکنش‌ها، فساد مالی و پولشویی کاهش می‌یابد.
• پاسخ به رقابت جهانی: کشورهایی که زودتر CBDC راه‌اندازی کنند، ممکن است در نظام مالی جهانی قدرت بیشتری به دست آورند.
در آموزشگاه بورس برتر، تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که اگر CBDC ها به‌درستی پیاده‌سازی شوند، می‌توانند انقلابی در کاهش هزینه‌های مالی و افزایش دسترسی به خدمات دیجیتال ایجاد کنند.
چالش‌ها و نگرانی‌ها
- نقض حریم خصوصی: یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها، توانایی دولت برای رصد تمام تراکنش‌های شهروندان است.
• تمرکزگرایی: برخلاف رمزارزها که مبتنی بر فناوری غیرمتمرکز هستند، CBDC کاملاً تحت کنترل دولت است.
• ریسک‌های فنی و امنیتی: هرگونه حمله سایبری به زیرساخت‌های CBDC می‌تواند کل سیستم پولی را تحت تأثیر قرار دهد.
• کاهش نقش بانک‌ها: اگر مردم مستقیماً از بانک مرکزی حساب دیجیتال داشته باشند، نقش بانک‌های تجاری تضعیف خواهد شد.
CBDC و آینده رمزارزها
یکی از پرسش‌های اساسی این است که CBDC چه تأثیری بر بازار رمزارزها خواهد داشت؟
از یک سو، CBDC ممکن است باعث کاهش استفاده از استیبل‌کوین‌هایی مانند USDT و USDC شود. از سوی دیگر، بیت‌کوین و سایر ارزهای غیرمتمرکز همچنان به عنوان ابزار ذخیره ارزش باقی می‌مانند. در واقع، برخی تحلیلگران معتقدند که معرفی CBDC باعث افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت رمزارزهای آزاد خواهد شد، نه کاهش آن.
در دوره تخصصی ارز دیجیتال در آموزشگاه بورس برتر، به‌صورت تحلیلی بررسی می‌شود که CBDCها ممکن است چه تأثیری بر بازارهایی مانند بیت‌کوین یا استیبل‌کوین‌ها بگذارند. در واقع درک این تعامل به تریدرها کمک می‌کند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
نتیجه‌گیری
CBDC پدیده‌ای مهم در آینده اقتصاد است و لازم است با دیدی تحلیلی و آموزش‌محور به آن نگاه شود. آموزشگاه بورس برتر با ارائه آموزش‌های تخصصی در حوزه رمزارز، بلاک‌چین و بازارهای مالی جهانی، تلاش می‌کند مخاطبان خود را برای درک بهتر این تحولات آماده کند و بستری برای یادگیری کاربردی و به‌روز فراهم آورد.